Και μου είπες δειλά πως σε λεν' Ευτυχία

Γράφω αυτές τις σκέψεις, στη σκιά μιας ελιάς, δίπλα στη σκηνή που έχω στήσει στο χωράφι δυο καρδιακών φίλων, στη Χίο. Η απόλυτη ευτυχία. Ο περισσότερος κόσμος υποστηρίζει πως ευτυχία δεν υπάρχει, παρά μόνο κάποιες στιγμές. Το πώς την αντιλαμβάνεται ο καθένας, έχει να κάνει με τις αξίες του, προσδιορίζοντας, ίσως, και το πώς ο ίδιος τοποθετείται απέναντι στη ζωή.

Η επίγνωση είναι ο δρόμος για την ευτυχία

Μετά από πολλά χρόνια προσωπικής θεραπείας αλλά και εκπαίδευσης στην ψυχοθεραπεία, εναλλακτικών θεραπειών και διαρκούς αναζήτησης, συνειδητοποίησα ότι ένας τρόπος να έρθω πιο κοντά σε αυτό που εγώ αντιλαμβάνομαι ως ευτυχία είναι η επίγνωση. Το να αντιλαμβάνομαι τα κίνητρα πίσω από τις πράξεις, μου μαλακώνει την καρδιά και με διευρύνει, ώστε να αγκαλιάσω ακόμη και τα πάθη και τους δαίμονες, τους δικούς μου και των άλλων.

Η έλλειψη επίγνωσης μας κάνει όλους, θύματα και θύτες, άβουλα πιόνια της μοίρας και των παθών μας. Με την κατανόηση του πώς λειτουργούμε, διαβλέποντας τη δράση-αντίδραση, τα μοτίβα συμπεριφοράς, τα τραύματά μας, αντιμετωπίζουμε τους ανθρώπους με συμπόνια μάλλον παρά με θυμό. Μαλακώνουν οι γωνίες, αμβλύνεται ο πόνος που οι άλλοι ηθελημένα ή άθελα τους μας έχουν προκαλέσει.

Η ψυχική ανθεκτικότητα οδηγεί στην ευτυχία

Οι κρίσεις πάντα υπήρχαν και πάντα θα υπάρχουν στη ζωή. Είτε τις δημιουργούμε εμείς, γιατί αναζητάμε την αλλαγή με δημιουργικό ή με καταστροφικό τρόπο, είτε μας τις φέρνουν τα φυσικά φαινόμενα ή οι άλλοι, συχνά πυκνά η ζωή μας και η αυτοεικόνα μας κλονίζονται. Στην αρχή της κάθε κρίσης, ο πόνος και η μοναξιά είναι αναπόφευκτα. Στη συνέχεια όμως, οι πιο δυνατοί καταφέρνουν να μετασχηματίσουν την κρίση σε ευκαιρία. Αν υπάρχει ένα ισχυρό υποστηρικτικό πλαίσιο, ώστε να πάρουμε το χρόνο, το χώρο και τη δύναμη να νοηματοδοτήσουμε την εμπειρία μας, μετά θα βρούμε κι ένα γόνιμο έδαφος να χτίσουμε μια νέα ζωή.

Επαναπροσδιορίζοντας το νόημα της ζωής και την ταυτότητά μας, ξεκινάμε από την αρχή, ξαναγεννιόμαστε. Είμαστε ευτυχισμένοι, καταρχάς, γιατί επιβιώσαμε και έπειτα, γιατί αποκτήσαμε μια νέα οπτική του εαυτού μας και του κόσμου, συχνά πιο αισιόδοξη.

Είμαστε όλοι ένα

Η άνευ όρων αποδοχή που πρότεινε ο C. Rogers ως πυλώνα της προσωποκεντρικής ψυχοθεραπείας, η αγάπη σύμφωνα με τη χριστιανική πίστη αλλά και η βασική αρχή των περισσοτέρων θρησκευτικών παραδόσεων, καταλήγουν στο εξής: είμαστε όλοι ένα. Η ελαχιστοποίηση της διαχωριστικότητας, η θετική στάση απέναντι σε ανθρώπους και πράξεις, ακόμη κι αν δεν τις επικροτούμε, μας βοηθούν να αγκαλιάσουμε με έναν τρόπο τον άλλο, να δεχτούμε πως στη ζωή μαύρο και άσπρο δεν υπάρχουν. Η οπτική αυτή μας μαλακώνει, βοηθάει στο να μη νιώθουμε απειλή και μας βγάζει από τη θέση της άμυνας απέναντι στους άλλους. Κατά συνέπεια, βιώνουμε μεγαλύτερη ελευθερία και απολαμβάνουμε περισσότερο το εδώ και τώρα, διατηρώντας ανοιχτό το κανάλι επικοινωνίας με τους γύρω μας.

Ανοίγοντας την καρδιά μας προσεγγίζουμε την ευτυχία

Κάθε φορά που ανοίγουμε άφοβα τις καρδιές μας, που μπαίνουμε σε βαθιές και δύσκολες συζητήσεις, που γελάμε με τις γκάφες μας, που διηγούμαστε απροκάλυπτα τους φόβους και τις αγωνίες μας στους δικούς μας ανθρώπους, αντλούμε δύναμη από τη σχέση. Οι αληθινές σχέσεις, αυτές που χαρακτηρίζονται από ενσυναίσθηση, αποδοχή και αυθεντικότητα, είναι τροφή για την ψυχή μας. Η σχέση θεραπεύει.

Η ευτυχία είναι μέσα μας, βρίσκεται στη φωτεινή πλευρά μας, αλλά και στους δαίμονές μας, μόλις βρούμε τη δύναμη να τους αγκαλιάσουμε. Βρίσκεται στη δύναμη να διαχειριζόμαστε τις αντιξοότητες της ζωής, στη σύνδεση με τον Άλλο. Ευτυχία είναι να είσαι στο εδώ και στο τώρα με όλα τα στραβά του και παρόλα αυτά να είσαι ευγνώμων.

Βιβλιογραφικές Αναφορές

1. Mearns, D. J., & Thorne, B. (2007). Person-centred counselling in action.3rd ed. (Counselling in action). London.

2. Neimeyer, R. A. (2006). Ν’ αγαπάς και να χάνεις: αντιμετωπίζοντας την απώλεια. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική Α.Ε.

3. Rogers, C. R. (1980). A way of being. Boston, MA: Houghton Mifflin.

4. Van Deurzen, E (2008). Psychotherapy and the Quest for Happiness. London: Sage

5. Yalom, I. D. (200). The gift of therapy: An open letter to a new generation of therapists and their patients. New York: Harper Collins.

Άρθρο της Μαρίας Μαγγανάρη